Lòng biết ơn được xem là một trong những đức tính gốc rễ của con người. Marcus Tullius Cicero – một triết gia, nhà hùng biện, chính khách và nhà lý luận chính trị La Mã thời cổ đại cũng đã khẳng định: “Lòng biết ơn không chỉ là đức tính vĩ đại nhất mà còn là khởi nguồn của mọi tính tốt đẹp khác của con người”. Vậy lòng biết ơn thực sự là gì?
Lòng biết ơn là gì?
Theo Từ Điển Tiếng Việt (Hoàng Phê, 2003), biết ơn được định nghĩa là “Hiểu và nhớ công ơn của người khác đối với mình.”
Cũng câu hỏi trên sau khi khảo sát những người xung quanh, mình nhận ra các câu trả lời khá tương tự nhau. Đa phần mọi người nghĩ lòng biết ơn là sự ghi nhớ và trân trọng những điều tốt đẹp mà ta nhận từ người khác.
Điều này đúng, nhưng với mình vẫn chưa đủ. Lòng biết ơn không chỉ ghi nhận từ những giá trị mà người khác mang đến, mà còn từ chính bản thân mỗi người, là những điều hết sức bình thường và thậm chí hiển nhiên quanh ta.
Ta biết ơn điều gì?
Với mình, đối tượng của lòng biết ơn xuất phát từ hai chữ N: Ngoại tố và nội tố. Một là tất cả những yếu tố bên ngoài, hai là chính chúng ta. Khi bạn học được cách biết ơn cả hai yếu tố này thì nơi tâm hồn mới thực sự trọn vẹn.
Ngoại tố, hay nói cách khác là những điều ở phía ngoài tác động lên bạn
Đây cũng là nơi mà bạn trao gửi nhiều lời cảm ơn nhất. Từ những điều lớn lao như công ơn sinh thành dưỡng dục của cha mẹ, công dạy dỗ của thầy cô, ơn cứu mạng lúc bất trắc, sự hy sinh bảo vệ tổ quốc của các chiến sĩ bộ đội,… đến những điều vụn vặt như một lời nói/cử chỉ tử tế, một món quà nhỏ,… Phần này mình không nói đến nhiều vì mình nghĩ chúng ta đều nhận thức được.
Nội tố, hay nói cách khác là bản thân chúng ta
Đây là nơi ít ai để tâm, ít ai nhận ra. Chúng ta biết ơn mọi thức khác trên đời, ngoại trừ chính mình. Chúng ta thường có xu hướng nghiêm khắc, chê bai, chỉ trích hơn yêu thương, vỗ về và tất nhiên là cảm ơn chính ta.
Bạn có để ý không, cơ thể này đã làm việc chăm chỉ để bạn có thể tồn tại, có thể sống yên lành không đau ốm.
Bạn có để ý không, nhờ đôi chân lành lặn mà bạn có thể tự do đi đây đó tự do.
Bạn có để ý không, nhờ đôi tay xinh đẹp của mình mà bạn có thể lao động và làm mọi điều mong muốn.
…
Nếu chưa bao giờ chú tâm đến thì hiện tại hãy bắt đầu bạn nhé, suy ngẫm và quan sát cơ thể thân thương của chính bạn. Với mình, lòng biết ơn chỉ bắt đầu từ những bình dị quen thuộc như tai vẫn có thể nghe, mắt có thể nhìn thấy, cơ thể lành lặn khỏe mạnh,…
Khi bạn bắt đầu biết ơn mọi sự hiện hữu bên trong và ngoài, bạn sẽ dần nhận thấy cuộc sống này trở nên tươi đẹp vô cùng. Trái tim bạn dần rộng mở và tâm hồn cũng dần trở nên khoáng đạt. Bạn sẽ yêu thương nhiều hơn, yêu cuộc sống, yêu mọi người xung quanh và chính bản thân mình. Như Đen Vâu đã viết: “Khi mày yêu cuộc đời, cuộc đời cũng sẽ yêu mày đắm say”, không gì nuôi dưỡng tình yêu thương tốt hơn lòng biết ơn. Càng biết ơn, tâm càng an lạc.
Và, lòng biết ơn cũng cần sự rèn luyện. Nếu không biến nó thành thói quen, bạn sẽ dần quên lãng giữa những lo toan thường nhật. Dưới đây là một số cách mình áp dụng để thực hành lòng biết ơn.
Cách thực hành lòng biết ơn
Suy nghĩ: hãy nhắc nhở bản thân bằng những suy nghĩ biết ơn
Buổi tối trước khi đi ngủ, hãy dành khoảng 5-10 phút nghĩ về cả ngày hôm nay của bạn, về những khoảnh khắc vui vẻ. Có thể đó là một ngày tồi tệ nhưng hãy chú tâm vào những điều nhỏ nhặt bạn có thể cảm ơn như cơ thể vẫn khoẻ mạnh không đau nhức bệnh tật, như ly nước mía ban trưa uống thật ngon,…
Vào buổi sáng sau khi mở mắt, trước khi rời giường hãy đặt tay lên trái tim và nghĩ về những điều đang hiện diện xung quanh bạn, đó có thể là sự an bình buổi sớm, hay bạn đang có một ngôi nhà che nắng che mưa,…
Ngoài hai thời gian này, những lúc rỗi rảnh tâm trí bạn dừng lại giữa vô vàn bận rộn thì hãy nghĩ về một điều tốt đẹp bạn có thể nói lời cảm ơn nhé. Hãy quan sát và cảm ơn những điều thân thuộc cạnh bên, những điều trước giờ bạn chưa từng để ý đến.
Hành động: hữu hình hoá lòng biết ơn
– Viết nhật ký, viết journal dạng liệt kê: Hãy sắm cho mình một quyển sổ xinh xắn và dành chừng 20-30 phút mỗi ngày để viết ra tất cả những suy nghĩ biết ơn. Thời gian có thể là trước khi ngủ hoặc sau khi thức dậy, hoặc bất cứ khi nào bạn muốn. Bạn có thể viết trên Word hay ứng dụng nào đó. Tuy nhiên, việc viết trên giấy mang đến cảm giác khác hẳn. Khi cầm bút viết, nguồn năng lượng dù là tiêu cực hay tích cực đều sẽ theo trái tim đến cánh tay “giải phóng” trên mặt giấy. Hơn nữa, âm thanh sột soạt, mùi giấy thơm và quan sát từng nét chữ được tạo thành mang đến xúc cảm chân thật và sự thư giãn cho tâm hồn. Sâu sắc hơn, đó là quá trình tu dưỡng khí chất. Không ngoa khi nói, luyện bút còn là quá trình rèn tâm.
– Viết thư hoặc mail: Viết email hoặc một bức thư tay cho người mà bạn yêu thương và biết ơn trong đời. Hãy bộc lộ chúng ra cho người đó biết. Việc này giúp gắn kết những tâm hồn lại với nhau.
– Hũ tri ân: Lọ đựng lòng biết ơn là một thói quen dễ thương và sâu sắc. Bạn chỉ cần một cái lọ, một dải ruy băng, nhãn dán, một vài món trang trí lọ ưa thích. Hãy viết lời tri ân của bạn thật cụ thể (người, thời gian, nơi chốn, hành động), gấp lại và tích trữ. Vào những ngày ẩm ương, hãy bốc thăm xem và những lời tri ân đó sẽ khiến trái tim bạn ấm áp hơn.
– Tham gia cộng đồng Viết cùng ôm trên Facebook: Đây là một cộng đồng tử tế và văn minh. Ở đây mỗi ngày bạn sẽ được viết những điều mình biết ơn và đọc những chia sẻ biết ơn từ người khác. Việc đó không phải rất ngọt ngào sao!
– Nói: Mình biết nói lời cảm ơn nhiều khi khá khó khăn, nhưng đây cũng lại là cách đơn giản, trực tiếp và nhanh nhất. Hãy nói lời cảm ơn ngay tại khoảnh khắc bạn nhận được điều gì đó tử tế và tốt đẹp nhé. Mình tin điều xuất phát từ trái tim sẽ chạm đến trái tim.
– Thiền động: Vừa tĩnh lặng quan sát bản thân, vừa thể hiện lòng biết ơn qua hành động như vuốt ve vỗ về cơ thể, hay ngồi trước gương và nói với chính mình những lời yêu thương. Hãy lắng nghe và cảm ơn cơ thể mình nhiều hơn nhé.
Dù là áp dụng cách nào thì đều cần sự thực hành đều đặn. Khi lòng biết ơn trở thành thói quen, bạn sẽ nhận được vô vàn niềm vui và nhiều hơn thế nữa. Hãy luôn tìm kiếm một điều để biết ơn giữa vạn điều rối ren trong cuộc sống dù là nhỏ nhặt nhất, bạn sẽ thấy vẻ đẹp thật sự của thế gian.
