Bằng một sự thôi thúc khó tả, mình đã dành buổi chiều thứ 7 để xem lại Interstellar, và vẫn rung động lần nữa dù đã biết nội dung từ trước. Đây không phải bài review phim mà chỉ là đôi dòng suy nghĩ tản mạn.
Sơ lược nội dung:
Interstellar lấy bối cảnh tương lai gần, lúc Trái Đất không còn là nơi lý tưởng để nhân loại sinh sống. Biến đổi khí hậu, bão bụi và nguy cơ chết đói khi nguồn lương thực dần cạn kiệt và đất đai không thể trồng trọt được nữa. Thay vì chạy đua vũ trang với mong muốn chiếm đoạt tham lam thì giờ con người chỉ còn cố gắng đấu tranh từng ngày để tồn tại lâu thêm chút nữa. Những đầu đạn được chế tạo thành ốc vít để lắp ráp máy cày và thế giới cần những nông dân lành nghề hơn là những chính trị gia. Con người đứng trước bờ vực diệt vong và cần vươn ra ngoài vũ trụ để tìm kiếm nơi sống mới, một tia hy vọng. Nhân vật chính Cooper, một cựu phi công thử nghiệm NASA giờ là một nông dân bất đắc dĩ, sau khi cùng con gái Murphy – nhận được những thông điệp bí ẩn và dẫn dắt cả 2 cha con đến một căn cứ bí mật. Cooper phải đứng trước lựa chọn ở lại Trái Đất cùng hai đứa con hay tham gia vào một cuộc du hành xuyên vũ trụ để tìm ra giải pháp cứu lấy cả nhân loại.
Bộ phim chỉ vỏn vẹn 2 tiếng 49 phút nhưng để lại trong mình nhiều khoảng lặng suy tư. Lần sau càng day dứt hơn lần đầu.
“Do not go gentle into that good night,
Old age should burn and rave at close of day;
Rage, rage against the dying of the light.
Though wise men at their end know dark is right,
Because their words had forked no lightning they
Do not go gentle into that good night.
Rage, rage against the dying of the light.
….”
- Thomas Dylan
Tạm dịch:
Đừng nhẹ nhàng lặng bước vào đêm tối,
Xế chiều, càng nên rực rỡ trước lúc tàn lụi
Hãy vẫy vùng, thật mãnh liệt dẫu ánh dương dần lịm
Dẫu kẻ khôn ngoan cuối cùng đều rõ, bóng tối vốn lẽ hiển nhiên
Nhưng lời nói chưa gầm nên sấm chớp, vẫn day dứt tự nhủ
Đừng nhẹ nhàng lặng bước vào đêm tối,
Hãy vẫy vùng, vẫy vùng trước phút cuối ánh dương buông.
…
Đoạn thơ này xuất hiện 2 lần trong phim, lần đầu xem không ấn tượng gì mấy. Lần này, sau nhiều năm, lại khiến mình lặng im thật lâu. Bài thơ vang lên cùng nền bối cảnh vũ trụ mênh mông thăm thẳm, vẫn có nhiều vật thể to nhỏ trong khung hình mà lại tô bật thêm sự trống trải. Có âm thanh mà tựa một khoảng lặng kéo dài. Là về thời gian, là về sự hiện hữu, là về niềm tin và hy vọng, cũng là về tình yêu thương và những lựa chọn cùng cái giá tương ứng. Có lẽ được thêm vài năm trưởng thành, vài phần trải nghiệm nên thêm thấu hiểu. Có lẽ vì đã từng bước vào bóng tối và trở lại, nên thêm phần “chạm” ngụ ý bài thơ, điều mà vào những năm tháng non nớt khó có thể hiểu.
Nhớ lần đầu chọn xem, mình chỉ đơn thuần hứng thú với các giả thuyết vật lý về không – thời gian, về chiều không gian thứ 5, về hố đen, về vũ trụ mà phim chọn khai thác. Đó là về những điều, mà có lẽ, cả cuộc đời này mình chẳng bao giờ được thực sự trải nghiệm.
Nếu nói về điều khiến mình phải suy ngẫm sau khi xem phim, đó là thế giới này to lớn hơn những gì chúng ta có thể tưởng tượng, đồng thời cũng nhỏ bé và đơn giản vô cùng. Với tất cả những lí luận về không – thời gian, về bí mật ẩn sâu bên trong hố đen, về tính tương đối của thời gian, bộ phim đã rất cố gắng bám sát khoa học. Lúc ấy với mình, đây là 1 phim khoa học viễn tưởng vừa diễn giải khá ổn và sinh động những lý thuyết vật lý, vừa khai thác tốt mảng nhân tính cả về mặt tốt hay xấu.
Bên cạnh khoa học, điều khiến Interstellar kết nối với cảm xúc người xem là tình yêu thương, cụ thể là tình cha con giữa Cooper và Murphy. Là nguồn sức mạnh “vượt ra khỏi không gian và thời gian”, tình yêu thương giúp con người có niềm tin, tiếp thêm động lực thúc đẩy chúng ta tiến về phía trước, giúp nhân vật trong phim không suy sụp dù thực tại lắm lúc nghiệt ngã và tuyệt vọng. Kết phim tuy có hậu nhưng cũng đầy day dứt và nuối tiếc. Có thể nói, với kiểu người ít khi xem lại 1 bộ phim lần thứ hai như mình, Insterstellar rất ấn tượng và cuốn hút. Dù vẫn có vài khiếm khuyết nhưng con người lại thường yêu thích những điều không hoàn hảo như thế mà.
Và thêm một điều nữa, vào phút cuối phim khi tồn tại ở chiều không gian khác nhưng đồng thời là trong chính căn phòng con gái mình, Cooper có hai câu thoại:
– Không, không phải họ đưa chúng ta đến đây.
– Chính chúng ta tự đưa chúng ta đến đây.
Mình không rõ ở đây có chủ ý cài cắm ẩn dụ của đạo diễn Nolan hay không, nhưng đây cũng là một trong số những điều mình tin. Chúng ta luôn chính là nguyên nhân sự khởi của bản thân, bởi mọi lựa chọn, hành động, thậm chí ý nghĩ, dẫn dắt số phận chính mình chứ không phải một đấng toàn năng nào cả. Khi nhận trách nhiệm về bản thân, chúng ta sẽ thôi đổ lỗi và ý thức hơn về mọi thứ diễn ra trong cuộc sống của mình.
Sau khi kết thúc hồi lâu, Interstellar trải một khoảng lặng trong tâm tưởng mình với những điều chẳng biết làm thế nào để bộc lộ. Những lúc như thế này khá khó chịu, như thể có muôn vàn thứ muốn diễn tả nhưng lại mắc kẹt trong sự giới hạn của ngôn từ, và rồi chỉ có thể im bặt chấp nhận. Chấp nhận rằng rất nhiều điều chỉ có thể cảm nhận chứ không thể nói. Lúc gõ những dòng này, mình mong có thể vơi bớt phần nào suy nghĩ trong đầu. Viết ra, luôn là cách hữu ích mà.
Ảnh: Một phân cảnh trong Interstellar (2014)
